عوارض گمرکی یا حقوق گمرکی چیست؟

حقوق گمرکی یا عوارض گمرکی و یا تعرفه گمرکی مالیاتی است که به صورت مالیات غیرمستقیم، در تجارت بین المللی  روی کالا یا خدمات وارداتی یا صادراتی اعمال می شود. در وجه ی بازرگانی، عوارض یا حقوق گمرکی به عنوان مالیات مصرفی شناخته می شود. به عبارتی دیگر این مالیات به سبب کالا و خدمات اخذ می شود و جز مالیات درآمد و سود نیست.
عوارضی که از واردات کالا اخذ می شود را عوارض واردات و به همین صورت؛ عوارضی که صادر کننده از صادرات کالا متحمل می شود، عوارض صادرات می گویند.
عوارض گمرکی، براساس هر یک از محموله هایی که ارزش تخمینی آن یا معامله مربوطه برآورد شده است، تعیین می گردد. این اغلب بر اساس ارزش معامله است مگر اینکه افسر گمرکی خودش طبق نظام توافقی آن را مشخص کند. با این حال برای برخی اقلام مثل نفت و اقلام گمرک نرخ خاصی وجود دارد و با توجه به حجم صادرات و واردات عوارض دریافت می کنند. 

نظام توافقی
برای تعیین عوارض گمرکی، کالا ها یک کد شناسایی دریافت می کنند، که به آن نظام توافقی کد می گویند، این کد ها را سازمان جهانی گمرک در بروکسل تعریف کرده است. نظام کد ها از 4 تا 10 رقم است. برای مثال کد 17.03  معرف شیره شکر تسویه شده است؛ در حالی که کد 17.03.90 برای شیره ای به کار می رود که از نیشکر بدست آمده است.
معرفی نظام توافقی کد ها در سال 1990، جایگزین طبقه بندی استاندارد تجاری بین المللی (SITC) شد. اس ای تی سی هنوز هم در بحث های آماری مورد استفاده قرار می گیرد. در تهیه تعرفه های ملی، ادارات مالیات اغلب نرخ عوارض گمرکی را با توجه به کد HS محصول تعریف می کنند. در برخی کشورها و اتحادیه های گمرکی، کد های 6 رقمی HS به سطح محلی به 8 رقمی یا 10 رقمی برای تفاوت تعرفه های آینده تمدید می شود، برای مثال اتحادیه اروپا از شماره 8 رقمی CN و ترکیب کدهای TARIC 10 رقمی استفاده می کند.

متصدیان گمرکی
متصدی های  گمرکی در هر کشوری مسئول جمع آوری مالیات مربوط به واردات کالا یا صادرات کالا به خارج از کشورهستند. معمولا متصدیان گمرکی از قانون ملی پیروی می کنند، و برای احراز اظهارنامه، جزئیات و مقدار محموله حق بازرسی محموله را دارند و با این کار ارزش محموله را برآورد و نرخ عوارض گمرکی را معین می کنند.

سود بازرگانی چیست

پایگاه دانش

کالاهای بدون عوارض گمرکی
بسیاری از کشورها به مسافر اجازه می دهند کالا را بدون پرداخت عوارض گمرکی به کشور وارد کنند. این کالاها ممکن است در بنادر و فرودگاه ها یا گاهی در داخل یک کشور بدون پرداخت مالیات های معمول دولتی خریداری شده باشند و همچنین نیاز به پرداخت عوارض گمرکی ندارند. برخی از کشورها محدودیت هایی را اعمال می کنند و مسافر می تواند تعداد و یا ارزش موارد بدون عوارض گمرکی را طبق مقررات وارد کشور کند. این محدودیت ها اغلب به تنباکو، لوازم آرایشی، هدایا و سوغاتی ها را شامل می شود و اغلب برای دیپلمات های خارجی و مقامات سازمان ملل متحد این محدودیت ها وجود ندارد.

فرار از پرداخت عوارض گمرکی
فرار از پرداخت عوارض گمرکی عمدتا به دو صورت انجام می شود. در شیوه اول، معامله کننده زیر قیمت را اظهار می کند به طوری که ارزش برآورد شده کمتر از ارزش واقعی آن است. به همین ترتیب، یک معامله کننده می تواند حجم یا حجم محموله را کمتر اظهار کند و از پرداخت حقوق گمرک فرار کند. همچنین ممکن است کالا ها را نادرست اظهار کند و از عوارض گمرکی پایین تری پرداخت کند و برداشتن عوارض گمرکی ممکن است با همکاری متصدیان گمرکی یا بدون آن ها اتفاق بیفتد.